Gossip Rodos: Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι το σύστημα αμύνης του οργανισμού και τα εξειδικευμένα κύτταρα του οποίου είναι «διασκορπισμένα» σε διάφορα μέρη του σώματος και μέσω αυτών το σώμα μας προστατεύεται από παθογόνους μικροοργανισμούς, ιούς, ακόμα και από τον καρκίνο (Nicholson, 2016).Ποια είναι η κατάλληλη διατροφή για την εμμηνόπαυση;Τι είναι η εμμηνόπαυση;Ο εμμηνορρυσιακός κύκλος, η λεγόμενη περίοδος, είναι ένα γεγονός, που καθορίζει τη ζωή της γυναίκας, τόσο σε επίπεδο σωματικό, όσο και σε επίπεδο ψυχικό. Η εμφάνιση της πρώτης περιόδου στην εφηβεία, ονομάζεται εμμηναρχή, ενώ η αναστολή του εμμηνορρυσιακού κύκλου ονομάζεται εμμηνόπαυση. Λέμε, πως μια γυναίκα έχει μπει στην εμμηνόπαυση, όταν για δώδεκα συναπτούς μήνες δεν έχει περίοδο.Κατά μέσο όρο η εμμηνόπαυση επέρχεται στην ηλικία των 51 ετών. Το ηλικιακό φάσμα εντός του οποίου είναι πιθανότερο μια γυναίκα να έχει την εμπειρία της εμμηνόπαυσης κυμαίνεται μεταξύ των 48 και των 55 ετών.Υπάρχει όμως και ποσοστό 1% περίπου των γυναικών, οι οποίες θα βιώσουν τη λεγόμενη πρόωρη εμμηνόπαυση πριν την συμπλήρωση του 40ου έτους της ηλικίας τους.Η εμμηνόπαυση – κατά κανόνα – δεν εκδηλώνεται «μία κι έξω», αλλά προηγείται μία «μεταβατική περίοδος», η οποία αποκαλείται και «κλιμακτήριος». Κατά την κλιμακτήριο η δραστηριότητα των ωοθηκών βαίνει μειούμενη. Η προοδευτική αυτή κάμψη της ωοθηκικής δραστηριότητας αντικατοπτρίζεται τόσο σε αναφερόμενες από τη γυναίκα μεταβολές στην περίοδό της, αλλά και σε εργαστηριακές εξετάσεις. Αυτές οι μεταβολές είναι σταδιακές (Santoro, 2016).Οι ορμόνες, που παράγονται από τις ωοθήκες έχουν «προστατευτική δράση» έναντι της εκδήλωσης καρδιαγγειακών παθήσεων. Έτσι η πτώση της παραγωγής τους, που είναι και το «κεντρικό γεγονός» της έλευσης της εμμηνόπαυσης, ως αποτέλεσμα έχει την «άρση» της προστασίας αυτής. Συνεπώς, οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να υποστούν καρδιαγγειακά συμβάματα, αλλά και ενδεχομένως να χάσουν τη ζωή τους από αυτά, σε σχέση με τον κίνδυνο, που διέτρεχαν, όσο ακόμα είχαν έμμηνο ρύση. Μετά την εμμηνόπαυση αυξημένες καταγράφονται οι πιθανότητες μία γυναίκα να παρουσιάσει κατάθλιψη και οστεοπόρωση, η οποία μάλιστα συνεπάγεται και αύξηση του κινδύνου πρόκλησης καταγμάτων, κυρίως στο ισχίο και στους σπονδύλους. Έχει επομένως υποτεθεί, πως ο έγκαιρος εντοπισμός των γυναικών, που θα εισέλθουν στην εμμηνόπαυση σε νεαρότερη ηλικία, θα ήταν χρήσιμος σε ό,τι αφορά τη λήψη των σχετικών προληπτικών μέτρων. Αντίθετα, γυναίκες, που εισέρχονται στην εμμηνόπαυση αργότερα στη ζωή τους, διατρέχουν κατά κανόνα υψηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν καρκίνο του μαστού, καρκίνο του ενδομητρίου ή καρκίνου των ωοθηκών (Hyvärinen και συνεργάτες, 2021).Πώς μπορώ να δυναμώσω ξανά μετά την εμμηνόπαυση; (vid)Πώς μεταβάλλεται η λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος με την εμμηνόπαυση;Τα οιστρογόνα είναι μία ομάδα ορμονών του φύλου, που δια της δράσης τους συμμετέχουν στη ρύθμιση της λειτουργίας του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας. Διακρίνουμε 4 τύπους οιστρογόνων: την Οιστρόνη (E1: Estrone), την Οιστραδιόλη (E2: Estradiol), την Οιστριόλη (E3 Estriol) και την Οιστετρόλη (E4: Etestrol) με την Οιστραδιόλη να είναι το «κύριο» οιστρογόνο, που παράγεται από τις ωοθήκες πριν την εμμηνόπαυση. Πριν την εμμηνόπαυση η κύρια «πηγή» οιστρογόνων είναι οι ωοθήκες (και ο πλακούντας στην περίπτωση εγκυμοσύνης), αλλά μετά την εμμηνόπαυση και με την πτώση της ωοθηκικής λειτουργίας η (μειωμένη) παραγωγή των οιστρογόνων «μεταφέρεται» σε άλλους ιστούς, όπως είναι ο εγκέφαλος, τα οστά, οι νεφροί, το δέρμα και ο λιπώδης ιστός (Harding & Heaton, 2022). Μετά την εμμηνόπαυση το κύριο οιστρογόνο είναι η Οιστρόνη (Qureshi και συνεργάτες, 2022).Αυτές οι μεταβολές στην παραγωγή οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση φαίνεται, πως επηρεάζουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος της γυναίκας. Συγκεκριμένα η πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων έχει συσχετισθεί με την «γήρανση» και του ανοσοποιητικού συστήματος και με τη συνεπαγόμενη μείωση της αποτελεσματικότητάς του σε ό,τι αφορά την προστασία της γυναίκας (Kumru και συνεργάτες, 2004; Gameiro & Romao, 2010; Gameiro και συνεργάτες, 2010; Harding & Heaton, 2022; Averyanova και συνεργάτες, 2024).Πώς μπορώ να ενισχύσω το ανοσοποιητικό μου σύστημα τώρα, που μπήκα στην εμμηνόπαυση;Κάποιοι επιστήμονες προτείνουν τη χορήγηση ορμονικής θεραπείας υποκατάστασης στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, προκειμένου – μεταξύ άλλων – να «ενισχυθεί το ανοσοποιητικό τους σύστημα (Kumru και συνεργάτες, 2004; Averyanova και συνεργάτες, 2024). Εντούτοις, ακόμα και αυτοί παραδέχονται, ότι δεν έχουμε – προς ώρας τουλάχιστον – επαρκή στοιχεία προκειμένου να αξιολογήσουμε εν τοις πράγμασι την αποτελεσματικότητα της χορήγησης ορμονικών σκευασμάτων σε ό,τι αφορά την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος μετά την εμμηνόπαυση (Ghosh και συνεργάτες, 2014; Averyanova και συνεργάτες, 2024).Φαίνεται, πως ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος μετά την εμμηνόπαυση είναι δυνατόν να επιτευχθεί δια της χορήγησης Βιταμίνης D (Min και συνεργάτες, 2021) ή συνδυασμού Βιταμίνης D και Βιταμίνης Κ (Rusu και συνεργάτες, 2024), ενώ στη διεθνή βιβλιογραφία ανευρίσκονται στοιχεία, εκ των οποίων συνάγεται η ευεργετική επίδραση στην άμυνα του οργανισμού της λήψης Βιταμίνης C (Jacob & Sotoudeh, 2002; Chambial και συνεργάτες, 2013; Carr & Maggini, 2017).Η λήψη Βιταμίνης C μάλιστα οδηγεί και σε μείωση της οξειδωτικής καταπόνησης του οργανισμού μετά την εμμηνόπαυση (Doshi & Agarwal, 2013; Chambial και συνεργάτες, 2013; Montoya-Estrada και συνεργάτες, 2024).Μπορούμε με τη διατροφή να «καθυστερήσουμε» την κλιμακτήριο και την εμμηνόπαυση;Για να εξηγήσουμε τι είναι η «οξειδωτική καταπόνηση», είναι αναγκαίο να αναφερθούμε στον όρο «ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου». Με τον όρο «ελεύθερες ρίζες οξυγόνου» αναφερόμαστε σε μόρια, τα οποία προκύπτουν από το μεταβολισμό του οξυγόνου. Μικρές συγκεντρώσεις των μορίων αυτών στο σώμα μας είναι απαραίτητες για τη διεκπεραίωση διαφόρων βιοχημικών διαδικασιών. Εντούτοις, αν η συγκέντρωσή τους αυξηθεί υπερβολικά, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες πρόκλησης κυτταρικής βλάβης και εκδήλωσης σοβαρών παθολογιών, οι οποίες σχετίζονται με χρόνιες φλεγμονές, καρκίνο ή εκφυλιστικές ασθένειες του νευρικού συστήματος (Liu και συνεργάτες, 2021).Με τον όρο «οξειδωτική καταπόνηση» του οργανισμού, δια του οποίου περιγράφεται η υπερβολικά υψηλή συγκέντρωση των ελευθέρων ριζών, εξαιτίας είτε της αυξημένης παραγωγής τους, είτε της αδυναμίας των μηχανισμών του οργανισμού να τις απομακρύνουν επαρκώς. Η υψηλή συγκέντρωση ελευθέρων ριζών έχει συσχετισθεί και με την εκδήλωση καρδιαγγειακών παθήσεων, παθήσεων των πνευμόνων, νεφροπαθειών, αυτοάνοσων νοσημάτων και διαταραχών στην ωρίμανση των γεννητικών οργάνων κατά την εφηβεία (Pizzino και συνεργάτες, 2017).Δείτε στο παρακάτω video, πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την κολπική ξηρότητα, τον πόνο στη σεξουαλική επαφή, αλλά και την ακράτεια ούρων!Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.grΕνδεικτική βιβλιογραφίαAveryanova M, Yureneva S, Kiseleva V, Yakushevskaya O, Iskusnykh M, Pavlova A, Elchaninov A, Fatkhudinov T, Mikhanoshina N, Ivanets T, Vtorushina V, Krechetova L, Vishnyakova P, Sukhikh G. Effect of Menopausal Hormone Therapy on Cellular Immunity Parameters and Cytokine Profile. Biomedicines. 2024 Aug 19;12(8):1892. doi: 10.3390/biomedicines12081892. PMID: 39200355; PMCID: PMC11351925.Carr AC, Maggini S. Vitamin C and Immune Function. Nutrients. 2017 Nov 3;9(11):1211. doi: 10.3390/nu9111211. PMID: 29099763; PMCID: PMC5707683.Chambial S, Dwivedi S, Shukla KK, John PJ, Sharma P. Vitamin C in disease prevention and cure: an overview. Indian J Clin Biochem. 2013 Oct;28(4):314-28. doi: 10.1007/s12291-013-0375-3. Epub 2013 Sep 1. PMID: 24426232; PMCID: PMC3783921.Doshi SB, Agarwal A. The role of oxidative stress in menopause. J Midlife Health. 2013 Jul;4(3):140-6. doi: 10.4103/0976-7800.118990. PMID: 24672185; PMCID: PMC3952404.Gameiro C, Romao F. Changes in the immune system during menopause and aging. Front Biosci (Elite Ed). 2010 Jun 1;2(4):1299-303. doi: 10.2741/e190. PMID: 20515802.Gameiro CM, Romão F, Castelo-Branco C. Menopause and aging: changes in the immune system–a review. Maturitas. 2010 Dec;67(4):316-20. doi: 10.1016/j.maturitas.2010.08.003. Epub 2010 Sep 1. PMID: 20813470.Ghosh M, Rodriguez-Garcia M, Wira CR. The immune system in menopause: pros and cons of hormone therapy. J Steroid Biochem Mol Biol. 2014 Jul;142:171-5. doi: 10.1016/j.jsbmb.2013.09.003. Epub 2013 Sep 13. PMID: 24041719; PMCID: PMC3954964.Harding AT, Heaton NS. The Impact of Estrogens and Their Receptors on Immunity and Inflammation during Infection. Cancers (Basel). 2022 Feb 12;14(4):909. doi: 10.3390/cancers14040909. PMID: 35205657; PMCID: PMC8870346.Hyvärinen M, Karvanen J, Aukee P, Tammelin TH, Sipilä S, Kujala UM, Kovanen V, Rantalainen T, Laakkonen EK. Predicting the age at natural menopause in middle-aged women. Menopause. 2021 Apr 12;28(7):792-799. doi: 10.1097/GME.0000000000001774. PMID: 33857956; PMCID: PMC8284377.Jacob RA, Sotoudeh G. Vitamin C function and status in chronic disease. Nutr Clin Care. 2002 Mar-Apr;5(2):66-74. doi: 10.1046/j.1523-5408.2002.00005.x. PMID: 12134712.Kumru S, Godekmerdan A, Yilmaz B. Immune effects of surgical menopause and estrogen replacement therapy in peri-menopausal women. J Reprod Immunol. 2004 Aug;63(1):31-8. doi: 10.1016/j.jri.2004.02.001. PMID: 15284002.Liu J, Wu M, Zhang R, Xu ZP. Oxygen-derived free radicals: Production, biological importance, bioimaging, and analytical detection with responsive luminescent nanoprobes. VIEW. 2021, 2, 20200139. https://doi.org/10.1002/VIW.20200139Min J, Jo H, Chung YJ, Song JY, Kim MJ, Kim MR. Vitamin D and the Immune System in Menopause: A Review. J Menopausal Med. 2021 Dec;27(3):109-114. doi: 10.6118/jmm.21011. PMID: 34989184; PMCID: PMC8738846.Montoya-Estrada A, García-Cortés AY, Romo-Yañez J, Ortiz-Luna GF, Arellano-Eguiluz A, Belmont-Gómez A, Lopéz-Ugalde V, León-Reyes G, Flores-Pliego A, Espejel-Nuñez A, Solis-Paredes JM, Reyes-Muñoz E. The Administration of Resveratrol and Vitamin C Reduces Oxidative Stress in Postmenopausal Women-A Pilot Randomized Clinical Trial. Nutrients. 2024 Nov 3;16(21):3775. doi: 10.3390/nu16213775. PMID: 39519608; PMCID: PMC11548005.Nicholson LB. The immune system. Essays Biochem. 2016 Oct 31;60(3):275-301. doi: 10.1042/EBC20160017. PMID: 27784777; PMCID: PMC5091071.Pizzino G, Irrera N, Cucinotta M, Pallio G, Mannino F, Arcoraci V, Squadrito F, Altavilla D, Bitto A. Oxidative Stress: Harms and Benefits for Human Health. Oxid Med Cell Longev. 2017;2017:8416763. doi: 10.1155/2017/8416763. Epub 2017 Jul 27. PMID: 28819546; PMCID: PMC5551541.Qureshi R, Picon-Ruiz M, Sho M, Van Booven D, Nunes de Paiva V, Diaz-Ruano AB, Ince TA, Slingerland J. Estrone, the major postmenopausal estrogen, binds ERa to induce SNAI2, epithelial-to-mesenchymal transition, and ER+ breast cancer metastasis. Cell Rep. 2022 Nov 15;41(7):111672. doi: 10.1016/j.celrep.2022.111672. PMID: 36384125; PMCID: PMC9798480.Rusu ME, Bigman G, Ryan AS, Popa DS. Investigating the Effects and Mechanisms of Combined Vitamin D and K Supplementation in Postmenopausal Women: An Up-to-Date Comprehensive Review of Clinical Studies. Nutrients. 2024 Jul 20;16(14):2356. doi: 10.3390/nu16142356. PMID: 39064799; PMCID: PMC11279569.Santoro N. Perimenopause: From Research to Practice. J Womens Health (Larchmt). 2016 Apr;25(4):332-9. doi: 10.1089/jwh.2015.5556. Epub 2015 Dec 10. PMID: 26653408; PMCID: PMC4834516.
πηγή: mothersblog.gr